راهكاری نوین برای پاكسازی آلاینده های نفتی و پتروشیمیایی
باکتری های مفید، ناجیان محیط زیست در مقابل آلودگی های صنعتی
این با من: آلودگی محیط زیست یکی از چالش های مهم دنیای امروز است که به سبب کارهای صنعتی، خصوصاً صنایع نفت و پتروشیمی، شدت گرفته است. تعدادی از این آلاینده ها در طبیعت باقی می مانند و لطمه های جدی به اکوسیستم های آبی و خاکی وارد می کنند. محققان بدنبال روش هایی هستند که این آلاینده ها را با کمترین لطمه به محیط زیست از بین ببرند.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، آلودگی های آلی که شامل ترکیبات شیمیایی پیچیده ای مانند هیدروکربن های نفتی، پلیمرها و دیگر مشتقات پتروشیمیایی هستند، به سبب پایداری زیاد، به سختی در محیط تجزیه می شوند. این ترکیبات می توانند وارد منابع آبی شوند، بر سلامت انسان و جانوران اثر بگذارند و تعادل اکوسیستم ها را بر هم بزنند. روش های متداول پاکسازی این آلاینده ها، مانند سوزاندن یا استفاده از مواد شیمیایی، اغلب هزینه بر هستند و خود موجب آلودگی های ثانویه می شوند. از ین جهت، روش های طبیعی تر و کم هزینه تر، مانند استفاده از میکروارگانیسم ها، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته اند.
باکتری ها نقش برجسته ی در چرخه های زیستی ایفا می کنند و تعدادی از آنها می توانند ترکیبات شیمیایی پیچیده را تجزیه کنند. فرایندی که به نام «تجزیه زیستی» شناخته می شود، به میکروارگانیسم ها این امکان را می دهد که از آلاینده ها به عنوان منبع تغذیه بهره گیرند و آنها را به ترکیبات بی ضرر تبدیل کنند. بررسی ها نشان داده اند که تعدادی از انواع باکتری ها، که بطور معمول عامل خوردگی فلزات در محیط های صنعتی هستند، می توانند در تجزیه و حذف آلاینده های پتروشیمیایی نیز موثر باشند. این یافته، فرصتی تازه برای روبرو شدن با آلودگی های صنعتی فراهم آورده است.
در همین راستا، روحا کسری کرمانشاهی و همکارانش از دانشگاه الزهرا، پژوهشی را در حوزه استفاده از باکتری های عامل خوردگی برای پاکسازی آلاینده های زیست محیطی انجام داده اند. این مطالعه به بررسی توانایی این باکتری ها در تجزیه برخی ترکیبات نفتی و پلیمری پرداخته و نشان داده است که این میکروارگانیسم ها می توانند در حذف آلاینده های پایدار نقش موثری داشته باشند.
در این پژوهش، که به روش مروری انجام شده است، مطالعات مختلفی در حوزه تجزیه زیستی آلاینده های پتروشیمیایی مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی عملکرد و توانایی باکتری های خاصی بوده که علاوه بر ایجاد خوردگی، قادر به تجزیه ترکیبات آلاینده ی موجود در محیط زیست نیز هستند.
نتایج این مطالعه نشان می دهند که تعدادی از باکتری های عامل خوردگی، مانند انواعی از سودوموناس و باسیلوس، توانایی تجزیه ترکیباتی مانند هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAH) و پلیمر پلی یورتان را دارند. این ترکیبات، که در صنایع پتروشیمی به وفور استفاده می شوند، در حالت عادی به سختی تجزیه می شوند و مدت زیادی در محیط باقی می مانند. اما تعدادی از باکتری های مورد مطالعه در این پژوهش، با بهره گیری از آنزیم های خاص، می توانند این ترکیبات را به مواد بی ضرر تبدیل کنند.
همچنین مشخص شده است که مسیرهای مختلفی برای تجزیه زیستی آلاینده های نفتی وجود دارد. به عنوان مثال، برای ترکیب شیمیایی تولوئن، که یکی از مشتقات نفتی است، پنج مسیر تجزیه زیستی متفاوت در باکتری های هوازی شناسایی شده است. در وضعیت بی هوازی نیز تعدادی از گونه های باکتریایی می توانند این ماده را به ترکیبات ساده تر و غیرسمی تبدیل کنند.
با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد شده است که از این گروه از باکتری های عامل خوردگی برای پاکسازی محیط های آلوده استفاده گردد. با این وجود، برای کاربرد عملی این تکنیک، باید شرایط محیطی مناسب برای رشد این باکتری ها برقرار شود. عواملی مانند دما، میزان اکسیژن و ترکیبات مغذی نقش مهمی در کارآیی این پروسه دارند. همین طور لازم است اطمینان حاصل شود که میکروارگانیسم های مورد استفاده، اثرات مخربی بر سایر جانداران و اکوسیستم نداشته باشند.
این پژوهش، که در فصلنامه «پژوهش های سلولی و مولکولی» انتشار یافته است، نشان میدهد که می توان از توانایی طبیعی تعدادی از میکروارگانیسم ها برای روبرو شدن با آلودگی های زیست محیطی استفاده کرد. این تکنیک، علاوه بر کارآیی بالا، از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه بوده و می تواند جایگزین مناسبی برای روش های پرهزینه و آلاینده ی شیمیایی باشد.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۲ بعلاوه ۵