نتایج آزمایش های مختلف جهانی نشان داد
نقش فضای سبز شهری در کاهش دما و تأمین بهداشت روان شهروندان
به گزارش این با من، رئیس مرکز تحقیقات بین المللی بیابان اظهار داشت: نتایج آزمایش های مختلف جهانی از آن حکایت می کند که دمای هوا در فضای سبز نسبت به محیط پیرامون شهری ساخته شده از سیمان، آهن و آسفالت بسیار پائین تر است.
حمیدرضا ناصری، عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه پارک ها و جنگل های شهری هم از دیدگاه تأمین نیازهای زیست محیطی شهرنشینان و هم از نظر تأمین فضاهای فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آن جایگاهی در خور اهمیت دارد، در ادامه اظهار نمود: تأمین بهداشت روان، از کارکردهای مهم درختان و فضای سبز در شهرها و مورد توافق خیلی از صاحب نظران است.
وی، با بیان اینکه نقش گسترده فضای سبز در تمرکز اعصاب و گریز از تنش های زندگی شهری امری بدیهی است، افزود: در بررسی اثرات «روانی – اجتماعی» فضای سبز باید اظهار داشت که انسان، در هر شرایطی روزانه به چند ساعت فضای ساکت و آرام نیاز دارد که فضای سبز می تواند این فضا را تأمین کند.
عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، با بیان اینکه شهرها بعنوان کانون های تمرکز فعالیت و زندگی انسان ها برای آن که بتوانند پایداری خویش را تضمین کنند نیازمند فضای سبز و درخت هستند، در ادامه تصریح کرد: ازاین رو توجه به درختان به صورت عام بعنوان تأمین کننده اکسیژن شهرها تعریف ساده ای از کارکرد آن است و کمترین کارکرد آنرا میتوان در مفهوم اکولوژیک شهرها تعریف کرد.
ناصری، با تاکید مجدد بر اینکه زمانیکه امواج گرما بر یک شهر سایه می افکند گریزگاه مردم بخصوص در ساعتهای فراغت از کار فضای سبز است، اضافه کرد: به دلیل زیستمند بودن درختان و سایر گیاهان موجود در آن و سایه اندازی، آنها می توانند دما را تا حد زیادی کاهش دهند.
*درخت همراه روزهای سخت گرما
وی، با بیان اینکه درخت همراه روزهای سخت گرماست و زیست انسان ها و درختان در محیط شهری به هم گره خورده است، اظهار داشت: در صورت ناخوش بودن حال هر کدام از طرفین، دیگری هم حال خوشی را تجربه نخواهد کرد.
رئیس مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، افزود: فضاهای سبز برای انسان ها و حیوانات موجود در شهرها بخصوص پرندگان نقاطی مناسب برای اجتناب از گرمازدگی هستند.
ناصری، اضافه کرد: آنچه مسلم است حفظ و نگهداری فضای سبز شهری در قسمت عمومی شهرها بر عهده بخش دولتی است اما این مورد نافی وظایف شهروندان در مورد حفظ و حراست از درختان نیست. در حالی که خشکسالی و گرما بر کشور مستولی می شود برخی نامهربانی ها با درختان و پوشش گیاهی به هیچ عنوان توجیه ندارد و اساسا لزوم برخورد قضایی با متخلفان در این حوزه ضروری است.
*سیمانی کردن جوی های آب و آسفالت کردن اطراف گیاه از عوامل مخرب فضای سبز شهری
وی، توضیح داد: باآنکه در ذهن اغلب مردم قطع درختان بعنوان صدمه جدی به فضای سبز است اما خیلی از رفتارهای شهروندان و حتی متولیان فضای سبز می تواند به درختان صدمه وارد کند. از آلوده کردن خاک پای درختان با انواع زباله، آسفالت کردن اطراف گیاه و سیمانی کردن جوی های آب تا نوشتن یادگاری های مختلف بر درختان و کوبیدن میخ همگی از مواردی است که می تواند به شکل جدی درختان را ضعیف و مستعد خشک شدن کند.
عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، با بیان اینکه ایجاد حساسیت به مبحث درختان در سطح شهر و البته خارج از شهر باید با آموزش آغاز شود، افزود: این آموزش در قدم نخست باید از خانواده شروع شود و سپس به آموزش و پرورش و نهایتا به سازمان های مختلفی چون شهرداری ها، سازمان منابع طبیعی و سازمان محیط زیست برسد.
ناصری، با بیان اینکه صرف بودجه برای کاشت درختان و توسعه فضای سبز و آموزش شهروندان از کودکی نه تنها هزینه به شمار نمی رود بلکه نوعی سرمایه گذاری است، در ادامه خاطرنشان کرد: برای نمونه تصور کنید که در موج گرما تابستان ۱۴۰۳با حضور خانواده ها در فضای سبز صرفه جویی مناسبی در مصرف برق از خاموش شدن کولرها رخ می دهد و با شادی خانواده ها و بازیابی روحیه بعد از یک روز کاری افراد شاغل با انگیزه و نشاط بیشتری می توانند وظایف خویش را در محل کار انجام دهند.
وی، اظهار داشت: در واقع تلطیف فضای شهری به مدد درختان، گل و گیاهان، به تلطیف روحیه شهروندان و کاهش تنش های مختلف بین شهروندان منجر می شود.
رئیس مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، با بیان اینکه فضاهای سبز شهری جزو مهم ترین مصرف کنندگان آب هستند و اغلب در زمان بروز بحران آب مورد هجوم و انتقاد قرار می گیرند، اضافه کرد: در زمینهی منظرسازی و فضای سبز، استفاده از گیاهان غیربومی و پر مصرف از لحاظ آب مشکلات را دوچندان کرده است.
*استفاده از الگوهای مناسب منظرسازی در مناطق خشک راهکار مناسب مبارزه با بحران کمبود آب
ناصری، اظهار داشت: چاره ای که خیلی از کشورهای مناطق خشک جهت استفادهی عاقلانه از منابع آب مورد نیاز آبیاری در منظرسازی و طراحی محیطی به کار بستهاند الگوهایی از منظرسازی در مناطق خشک است که در آن با به کارگیری یک سری اصول و راهکار، مصرف آب را به حداقل ممکن می رسانند، مانند منظرسازی کم احتیاج به آب شامل تکنیک هایی میشود که چه در برنامه ریزی و مدیریت و چه در عمل و اجرا و نگهداری، باعث کاهش مصرف آب مورد نیاز آبیاری منظر و حفظ ذخایر آب می شود.
وی، افزود: استفادهی صحیح و اصولی از این شیوه ها نه تنها باعث محدودیت طراحان و مسؤلان فضای سبز و نداشتن جذابیت مناظر شهری نمیشود بلکه فرصتی است جهت کمک به اکوسیستم شهری جهت احیای منابع آّب و مرمت ذخایر گیاهی و جانوری بومی منطقه که علاوه بر مزایای محیط زیستی، مزایای اقتصادی و زیبایی شناختی را هم به دنبال خواهد داشت.
عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، در قسمت دیگر سخنانش به این مورد اشاره نمود که تابستان ۱۴۰۳ با همه فراز و فرودهای آن رو به پایان است و وضعیت خاص اقلیمی این تابستان سبب شد تا نسبت به مسائل محیط زیست حساسیت های بیشتری ایجاد شود.
*گرمای بیش از حد، خصوصیت بارز تابستان ۱۴۰۳
ناصری، با بیان اینکه آنچه در این تابستان نمود ویژه ای داشت گرمای بیش از حد آن و روزهای سختی بود که به هر شکل در کل دنیا پشت سر گذاشته شد، در ادامه تصریح کرد: در این وضعیت چندین شهر ایران جزو گرم ترین شهر های جهان ثبت شدند و دمای هوا آن چنان افزوده شد که نفس وسایل سرمایشی به شماره افتاد.
وی، اضافه کرد: در این شرایط ناترازی تأمین انرژی برق هم دولت را تحت فشار مضاعفی قرار داد تا آنجاکه در بعضی شهرها همچون پایتخت موج گرما و کمبود انرژی سبب شد تا ساعتهای کاری کاهش پیدا کند و حتی در چند مورد تعطیلی و دورکاری کارمندان هم در دستور کار دولتمردان قرار گرفت تا وضعیت به وجود آمده به هر شکل مدیریت شود.
رئیس مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، افزود: دراین میان صنایع کشور برای تأمین برق گرفتار اشکال شدند و بنگاه های اقتصادی شهر های بزرگ و کوچک و حتی مناطق روستایی تحت تاثیر گرمای بیش از اندازه قرار گرفتند.
ناصری، پدیده تغییر اقلیم(Climate change) را از علل و چرایی بروز گرمای بیش از اندازه در کنار وضعیت بارش های جوی سالجاری برشمرد و اضافه کرد: تقریبا در کل کشور، شکل بارندگی ها و حتی پراکنش آن نسبت به وضعیت بلند مدت ۵۰ و یا حتی ۳۰ ساله تغییرات زیادی را نشان داده است. کاهش بارش برف، سیل، خشکسالی، گرد و غبار و افزایش دمای میانگین فصول سال نمودهای عینی تغییراتی است که به سادگی توسط افراد مسن تر قابل درک است.
وی، با بیان اینکه با بروز تغییرات اقلیمی با شتاب نسبتاَ زیاد، لزوم تغییر در خیلی از جوانب زندگی انسان ها در گستره ایران امری اجتناب ناپذیر است، در ادامه خاطرنشان کرد: از تغییر در الگوی کشت و مصرف آب در قسمت کشاورزی تا بهینه سازی سیستم های سرمایشی و حتی ایجاد سامانه های مختلف برای پیشگیری از تردد در سطح شهرها، همگی راهکارهایی برای تاب آوری در مقابل شرایط به وجود آمده اقلیمی است.
عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، اضافه کرد: اما آن چه شرایط دشوار پیش آمده و بعضاً تجربه دمای نزدیک به ۵۰ درجه سانتی گراد در بعضی شهر های جنوبی کشور را برای انسان ها و موجودات دیگر قابل تحمل می کند، بی گمان درختان و فضای سبز است.
ناصری، خاطرنشان کرد: البته از منظر تاریخی هم در ایران وجود باغ های ایرانی چون باغ فین، باغ شازده و باغ گلشن و بسیاری دیگر از نمونه ها، مبین آن است که در سرزمین خشک و کم بارش ایران درخت و باغ و به صورت کلی فضای سبز اهمیت ویژه ای دارد و این باغ ها گریزگاهی برای اجتناب از گرما و شرایط سخت و نامطلوب آب و هوایی بوده اند. توجه به درختان کهنسال هم در جای جای گستره ایران از همین منظر قابل توجه است.
منبع: inbaman.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب