مطالعه ای درباره صداقت علمی در محیط های دانشگاهی
عوامل بروز پدیده تقلب در بین دانشجویان
این با من: مساله ˮتقلبˮ یکی از مسایل چالش برانگیز است که خیلی از دانشگاه ها و موسسات آموزشی با آن دست وپنجه نرم می کنند. این پدیده، تهدیدی جدی برای کیفیت آموزش وپرورش نیروهای متخصص محسوب می شود. پژوهشگران در یک مطالعه جدید، به بررسی این مساله پرداخته اند.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، دانشگاه ها به عنوان مراکزی برای انتقال علم و تکنولوژِی، نقش برجسته ی در توسعه و پیشرفت جامعه ایفا می کنند. فارغ التحصیلان این مراکز، با مدارکی که دریافت می کنند، باید توانایی انجام کارهای تخصصی را داشته باشند. بااین حال، تقلب در دانشگاه ها این پروسه را مختل کرده و به اعتماد عمومی نسبت به نظام آموزشی لطمه می زند. این رفتار انحرافی نه فقط اعتبار دانشگاه ها را زیر سؤال می برد، بلکه سبب می شود افرادی فاقد صلاحیت در جایگاه های تخصصی قرار گیرند. بعلاوه، تحقیقات نشان داده اند که تقلب دانشگاهی، مانند دیگر رفتارهای انحرافی، تحت تأثیر عوامل فردی و محیطی مختلف قرار دارد. بنابراین، شناخت بهتر این مساله و عوامل مؤثر بر آن می تواند به کاهش آن کمک نماید.
یکی از دلیلهای اهمیت بررسی تقلب دانشگاهی، ارتباط آن با اخلاق علمی و اجتماعی است. تقلب می تواند نشانه ای از ضعف ارزش های اخلاقی باشد و به بی اعتمادی در جامعه علمی منجر شود. همچنین، تکنولوژیهای جدید آموزشی مانند آموزش آنلاین، با وجود تسهیل یادگیری، امکان تقلب را نیز افزایش داده اند. به همین دلیل، بررسی علمی این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن، بالاتر از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.
اکبر علیوردی نیا، استاد علوم اجتماعی دانشگاه مازندران، به همراه همکارانی از دانشگاه شیراز، تحقیقی دراین خصوص انجام داده اند. این محققان، موضوع تقلب دانشگاهی را از دیدگاه جامعه شناختی مورد بررسی قرار داده و تلاش نموده اند علل و نتایج آنرا شناسایی کنند.
روش انجام این مطالعه بر پایه یک مطالعه پیمایشی بوده است و با مشارکت ۴۰۱ نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران انجام شده است. پژوهشگران برای جمع آوری اطلاعات از دانشجویان فوق از پرسشنامه بهره برده و سپس داده های به دست آمده را با نرم افزارهای آماری تجزیه وتحلیل کردند.
نتایج این پژوهش نشان می دهند که تقلب دانشگاهی به عوامل مختلفی وابسته است. همچون این عوامل می توان به نیازهای فردی، باورهای اخلاقی، میزان خودکنترلی و ادراک از مجازات های غیررسمی اشاره نمود. بطور مشخص، دانشجویانی که احساس گناه، شرمساری یا ترس از طرد شدن توسط اطرافیان را تجربه می کنند، کمتر به تقلب روی می آورند. همچنین، اگر فرد باور داشته باشد که تقلب با ارزش های اخلاقی وی در تضاد است، احتمال انجام چنین رفتاری کاهش پیدا می کند.
درعین حال، گاهی دانشجویان با محاسبه هزینه و فایده، تصمیم به تقلب می گیرند. این رفتار، در قالب نظریه های انتخاب عقلانی و بازدارندگی، به عنوان یک تصمیم آگاهانه و مبتنی بر شرایط موقعیتی توضیح داده می شود. این نظریه ها بیان می کنند که اگر هزینه تقلب، مانند احتمال مجازات، بیش از منافع آن باشد، افراد از انجام آن خودداری می کنند.
یافته های این مطالعه نشان می دهند که برای کاهش تقلب دانشگاهی، باید به جنبه های اخلاقی، اجتماعی و محیطی توجه ویژه ای شود. ایجاد احساس مسئولیت در دانشجویان و تقویت ارزش های اخلاقی بوسیله آموزش، می تواند راهکارهای مؤثری دراین خصوص باشد. علاوه بر این، اصلاح نظام های آموزشی و استفاده از فناوری های پیشرفته برای نظارت دقیق تر بر پروسه ارزیابی، می تواند نقش بازدارنده ای ایفا کند.
این پژوهش که نتایج آن در فصلنامه «پژوهش های راهبردی مسایل اجتماعی» دانشگاه اصفهان انتشار یافته اند، اطلاعات ارزشمندی درباره ی علل و نتایج تقلب دانشگاهی ارائه کرده و به اهمیت پرداختن به این مساله در سیاستگذاری های آموزشی و اجتماعی تاکید کرده است.
یافته های مطالعه فوق، می توانند مبنای برنامه ریزی های عملی برای کاهش تقلب در دانشگاه ها باشند و طبعا به بهبود کیفیت آموزش کمک کنند.
منبع: این با من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب