توسط محققین دانشگاهی بررسی شد؛
كارایی فنی نیروگاه های حرارتی كشور
این با من: یكی از مهم ترین عوامل تولید در هر كشوری، منابع مختلف انرژی بوده كه عمده ترین آن ها منابع فسیلی هستند. محققین كشورمان در مطالعه ای پژوهشی، به مقایسه كارایی فنی و زیست كارایی در نیروگاه های حرارتی منتخب كشور پرداخته اند.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، در حال حاضر جوامع با كاهش میزان ذخایر منابع فسیلی مواجهند و از جانب دیگر استفاده از این منابع، تهدیدهای جدی زیست محیطی برای بشر به همراه دارد. موفقیت در هر صنعتی مستلزم استفاده از بهترین شیوه های تولید و استفاده بهینه از عوامل تولید و امكانات موجود است. ازاین رو مطمئن ترین مسیر جهت دست یابی به توسعه اقتصادی، افزایش كارایی و بهره وری در تمام صنایع است. چراكه واحدهای كارا، نه تنها منابع را هدر نمی دهند، بلكه تخصیص منابع را هم به درستی انجام می دهند.
بنا بر گفته محققین، صنعت برق ازجمله صنایع مهم زیربنایی، هزینه بر و تأثیرگذار در رشد و توسعه اقتصادی هر كشور و مبین كیفیت زندگی جوامع و ملت هاست. این صنعت از سه بخش عمده تولید، انتقال و توزیع تشكیل شده كه بخش تولید آن، به علت سرمایه بر و زمان بر بودن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
صنعت فوق به شدت متكی بر سوخت های فسیلی است و به همین دلیل، موضوعات زیست محیطی ازجمله چالش های پیش روی این صنعت هستند. همچنین، لزوم دست یابی به بهره وری و كارایی بالا در صنعت برق كشور با عنایت به محدودیت منابع، افزایش روزافزون تقاضای برق، وابستگی شدید سایر صنایع به این صنعت و مسائل زیست-محیطی امری حیاتی می باشد.
در همین رابطه، مطالعه ای پژوهشی توسط محققینی از كشورمان به انجام رسیده كه در آن كارایی فنی و زیست كارایی در نیروگاه های حرارتی منتخب كشور مورد بررسی علمی قرار گرفته است.
بدین منظور، پژوهشگران دانشگاه علامه طباطبایی تهران، 16 نیروگاه منتخب حرارتی ایران شامل نیروگاه های شهید محمد منتظری، شهید محمد مفتح، شازند، ری، بعثت، دماوند، شهید فیروزی (طرشت)، پرند، قم، توس، نیشابور (خیام)، بیستون، زرند، چرخه تركیبی كرمان، چرخه تركیبی گیلان و خلیج فارس (هرمزگان) را طی سال های 1394-1390 با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) و برمبنای ستانده محور، مورد ارزیابی قرار دادند.
در این تحقیق، نهاده های مدل شامل نیروی كار، ظرفیت نصب شده و سوخت مصرفی بودند و ستانده های آن هم تولید برق و انتشار گازهای CO2 و SO2 در نظر گرفته شدند.
طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، بررسی روند میانگین كارایی فنی و زیست كارایی نیروگاه های منتخب نشان داده است این روند همواره افزایشی نبوده و دارای افت وخیزهایی بوده است.
به قول دكتر علی امامی میبدی، دانشیار دانشكده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و همكاران ایشان: «نتایج حاصل از كاربرد روش DEA در تعیین كارایی فنی و زیست كارایی نمایانگر آن است كه میانگین كارایی فنی نیروگاه های تحت بررسی، بین حدوداً 85 تا 88 درصد و میانگین زیست كارایی آنان بین حدوداً 86 تا 90 درصد بوده است. همینطور مطالعات نشان می دهند كارایی فنی و زیست كارایی در سال 1392 به دلایل مختلف ازجمله ناكارایی مدیریتی یا ناكارایی مقیاس یا هردو، به صورت توأمان كاهش یافته است. عمده ترین علت این كاهش، متأثر از كاهش سوخت نیروگاه ها (به ویژه گاز طبیعی و نفت كوره)، كاهش ظرفیت نیروگاه ها و افزایش نیروی كار در این سال بوده است».
این محققین می افزایند: «میزان انتشار دی اكسیدكربن در سال 1392 از سایر سال های مورد بررسی بیشتر بوده كه این امر ناشی از كاهش مصرف گاز طبیعی بوده است. همینطور میزان انتشار دی-اكسیدگوگرد طی سال¬های 1390-1392 به علت مصرف بالای نفت كوره و نفت گاز بیش از سایر سال ها بوده كه این شیوه مصرف سوخت، باعث كاهش زیست كارایی نیروگاه ها در این سال گردیده است».
طبق نتایج این تحقیق، مقادیر بهره وری زیست محیطی نیروگاه ها طی این 5 سال نوسان داشته، ولی درنهایت افزایش یافته است. متوسط رشد بهره وری تمام نیروگاه های منتخب طی این دوره، معادل 2.6 درصد بوده كه این تغییر متأثر از تغییرات كارایی فنی بوده و تغییرات كارایی فنی هم عمدتاً متأثر از كارایی مدیریتی بوده است.
دكتر امامی و میبدی و همكارانشان می گویند: «نیروگاه های منتخب، طی 5 سال مورد بررسی نتوانستند تغییرات مثبتی در كارایی فناورانه تولید نمایند. اما توانسته اند با تولید تغییرات مثبت در كارایی فنی كه متشكل از كارایی مدیریتی و مقیاس بوده است، تغییرات مثبتی را در بهره وری كل عوامل تولید تولید نمایند. مقایسه نتایج این بررسی با سایر تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده است كارایی فنی و زیست كارایی نیروگاه های حرارتی، نوسان داشته و همچنان متأثر از نوع سوخت بوده و همچنان بالاترین كارایی متعلق به نیروگاه های گازی و چرخه تركیبی بوده است».
این محققان پیشنهاد داده اند: «بایستی ضمن تولید زمینه لازم برای توسعه نیروگاههایی كه بازده نسبت به مقیاس آن ها صعودی است، امكانات لازم برای نیروگاه هایی كه بازده نسبت به مقیاس آن ها نزولی است هم فراهم شود. همینطور در نیروگاههای حرارتی، بیشتر از گاز طبیعی استفاده گردد و ضمناً نیروگاههای گازی و چرخه تركیبی توسعه بیشتری پیدا كنند. علاوه بر این لازم است اقداماتی در مورد بهینه سازی مصرف انرژی، تدوین استانداردهای مربوط و نیروی انسانی مازاد صورت گیرد».
گفتنی است دكتر امامی میبدی و همكاران ایشان، از این مطالعه علمی پژوهشی، مقاله ای فنی را به رشته تحریر درآورده اند كه در فصل نامه «پژوهش های سیاست گذاری و برنامه ریزی انرژی» متعلق به وزارت نیرو به چاپ رسیده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب