آیا سیستم ایمنی می تواند كلید درمان افسردگی باشد؟
التهاب، عامل پنهان در پشت پرده افسردگی ها
این با من: ذهن و بدن ما بالاتر از آن چه فکر می نماییم به هم متصل اند. افسردگی، که آنرا بیشتر با غمگینی و ناامیدی می شناسیم، ممکنست ارتباطی عمیق با سیستم ایمنی بدن داشته باشد.
به گزارش این با من به نقل از ایسنا، افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانی در جهان امروز است که زندگی میلیونها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال نه تنها سبب رنج روانی شدید می شود، بلکه کیفیت زندگی، توانایی انجام فعالیتهای روزمره و ارتباطات اجتماعی و شغلی فرد را بشدت می کاهد. در مواردی، افسردگی می تواند به بروز افکار خودکشی و مبادرت به آن منجر شود. با وجود حجم گسترده ای از پژوهشها در رابطه با جنبه های مختلف افسردگی، هنوز درک کاملی از علل شکل دهی و تداوم این اختلال وجود ندارد و همین موضوع، یافتن راه های بهتر برای پیشگیری و درمان را به یک لزوم تبدیل نموده است. آن چه که بیشتر توجه محققان را جلب کرده، نقش عوامل فیزیولوژیکی، همچون عملکرد سیستم ایمنی بدن در ایجاد یا تشدید این بیماری روانی است.
یکی از عواملی که به صورت مکرر در پژوهشها بعنوان زمینه ساز بروز افسردگی مطرح می شود، استرس مزمن است. استرس طولانی مدت می تواند عملکرد مغز و بدن را تغییر دهد، محورهای هورمونی و ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد و در نهایت زمینه ساز افسردگی شود. سیستم ایمنی در چنین شرایطی امکان دارد مبتلا به اختلال شده و به جای حفاظت از بدن، خود به عاملی برای التهاب و بروز اختلال های روانی مانند افسردگی تبدیل گردد. مطالعات زیادی در سالهای اخیر به رابطه بین التهاب و افسردگی اشاره کرده اند. برای مثال، برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن که در واکنش ایمنی نقش دارند، مانند سیتوکین ها و اینترلوکین ها، در افراد گرفتار افسردگی به میزان بیشتری دیده شده اند. چنین یافته هایی توجه محققان حوزه سلامت روان را بسمت بررسی نقش دقیق تر سیستم ایمنی در افسردگی جلب کرده است.
در همین راستا، مهدی حسنی آزاد از مرکز تحقیقات بیماری های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، با همکاری دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پژوهشی مروری انجام داده است.
این پژوهش با هدف بررسی شواهد علمی موجود در رابطه با ارتباط میان فعالیتهای سیستم ایمنی بدن و افسردگی طراحی شده است. در این بررسی سعی شده است تا نقش التهابات و مواد شیمیایی مؤثر در عملکرد ایمنی بدن در ایجاد یا تشدید افسردگی روشن تر شود و به شکلی نگاه جدیدی به یکی از مهم ترین جنبه های فیزیولوژیکی این اختلال روانی عرضه گردد.
پژوهش انجام شده از نوع مرور ادبیات علمی بوده و بر مبنای بررسی مقالات علمی فارسی و انگلیسی انتشار یافته از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ صورت گرفته است. محققان با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی معتبر مانند PubMed، گوگل اسکالر و Scopus، پژوهش هایی را که در آنها به بررسی رابطه بین سیستم ایمنی، التهاب و افسردگی پرداخته شده بود، برگزیده و اطلاعات حاصل را دسته بندی و تحلیل کرده اند.
بر اساس یافته های این مرور علمی، شواهد زیادی وجود دارد که نشان داده است التهاب در بدن می تواند در بروز افسردگی نقش داشته باشد. مواد شیمیایی مانند اینترلوکین-۶ و فاکتور نکروز تومور، که معمولا در واکنش به عفونت ها یا صدمه ها تولید می شوند، در بعضی افراد سبب تغییرات روانی و بروز علایم افسردگی می شوند. این نشان داده است که واکنش های ایمنی بدن می توانند در بروز اختلالات روانی هم نقش داشته باشند.
از سوی دیگر، یافته ها حکایت کننده از آن هستند که درمان های روانی مانند «درمان شناختی-رفتاری» می توانند نه تنها علایم روانی افسردگی را کاهش دهند، بلکه سطح مواد التهابی در بدن را هم کم می کنند. این مورد اهمیت نقش مداخلات روانی اجتماعی را در درمان افسردگی و بهبود سلامت کلی فرد برجسته می کند.
اطلاعات تکمیلی این پژوهش هم اهمیت بیشتری برای ارتباط میان بدن و ذهن قائل است. محققان تاکید کرده اند که استرس می تواند سبب فعال شدن واکنش های ایمنی شود و به دنبال آن، التهاب هایی در بدن شکل گیرد که منجر به تغییرات رفتاری و روانی شود. در مقابل، افسردگی هم می تواند عملکرد ایمنی را تحت تاثیر قرار داده و تعادل شیمیایی بدن را تغییر دهد. این ارتباط دوطرفه بین ذهن و بدن، راه را برای طراحی درمان های هدفمندتر و مؤثرتر هموار می کند.
همچنین گویی استفاده از روش های درمانی مکمل مانند رفتاردرمانی یا روان درمانی هایی که به صورت غیرمستقیم بر سیستم ایمنی اثر می گذارند، می تواند آینده ای امیدوارکننده در درمان افسردگی بهمراه داشته باشد. البته محققان اخطار داده اند که تحقیقات بیشتری ضروری است تا مکانیزم دقیق این تأثیرات و تفاوت میان روش های درمانی مختلف در این حوزه مشخص شود.
نتایج این پژوهش در مجله «تحقیقات علوم رفتاری» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان و همینطور انجمن علمی روان پزشکان ایران انتشار یافته اند.
منبع: inbaman.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۸ بعلاوه ۵